تاثیر عوامل فرآیندی و فرآصوت بر انتقال جرم در فرآیند اسمزی قارچ دکمه ای

نوع مقاله : مقاله کامل علمی پژوهشی

نویسندگان

عضو هیئت علمی/ مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی خراسان رضوی

چکیده

چکیده
سابقه و هدف: قارچ دکمه‌ای به دلیل حساسیت بالا به ضربات فیزیکی ماندگاری پایینی دارد. اطلاعات بسیاری در خصوص روش‌های مختلف خشک کردن و روش ترکیبی آبگیری اسمزی و خشک کردن با هوای گرم وجود دارد. استفاده از آب نمک به عنوان محلول اسمزی و همچنین تاثیر فراصوت بر روی سرعت آبگیری قارچ دکمه‌ای از جمله فرآیند‌هایی است که اطلاعات کمتری از آن وجود دارد. به منظور افزایش راندمان فرآیند و کاهش مصرف انرژی با هدف دستیابی به روش بهینه آبگیری اسمزی در این تحقیق تاثیر شرایط فرآیند اسمزی بر میزان انتقال جرم مطالعه شد.

مواد و روش‌ها: در مرحله اول، تیمار کرید سدیم با غلظت‌های 6، 9، 12 و 15 درصد، زمان‌های 20،40، 60، 90 و 120 دقیقه و در دماهای 25 و 45 درجه سانتی‌گراد محلول اسمزی استفاده شد و میزان خروج آب، جذب مواد جامد و افت وزنی در قارچ دکمه‌ای بررسی شد. مرحله دوم در شرایط ثابت، محلول اسمزی 12% در دمای 45 درجه سانتی‌گراد و زمان تماس محصول با محلول اسمزی 60 دقیقه، تیمار فراصوت در دو سطح (یک دقیقه فراصوت-یک دقیقه استراحت و 1 دقیقه فراصوت-4 دقیقه استراحت) با فرکانس 20 کیلو هرتز و قدرت صوت 400 وات استفاده شد و میزان خروج آب، جذب مواد جامد و افت وزنی در قارچ دکمه‌ای بررسی شد.

یافته‌ها: نتایج نشان داد با افزایش دما، غلظت محلول اسمزی و زمان غوطه‌وری، میزان خروج آب، جذب ماده جامد و افت وزنی از نمونه قارچ افزایش یافت. با توجه به تاثیر فرایند آبگیری اسمزی بر قارچ دکمه‌ای، میتوان بیان کرد که بالا بودن غلظت محلول اسمزی، به دلیل افزایش گرادیان غلظت بین نمونه و محلول اسمزی، میزان انتقال جرم از نمونه افزایش می یابد. با افزایش زمان غوطه وری تا 60 دقیقه، با وجود رقیق شدن محلول اسمزی به دلیل ورود آب به محلول، انتشار رطوبت از بافت و جذب ماده جامد افزایش یافت. از این زمان به بعد افزایش سرعت خروج آب زیاد نبوده و در مقابل مقدار جذب نمک افزایش یافت، ادامه جذب ماده جامد باعث تشکیل لایه مقاوم در برابر نفوذ و حرکت مواد به دو طرف بافت می‌شود. اثر افزایش دما در انتقال جرم، در محلول‌های اسمزی قندی غلیظ، به دلیل اثر کاهش ویسکوزیته محلول می‌باشد ولی در این فرآیند، دمای 45 درجه سانتی‌گراد به دلیل تغییر در نفوذپذیری دیواره سلولی و افزایش ضریب نفوذ منجر به افزایش سرعت انتقال جرم شد. نتایج نشان داد بهترین روش اسمزی براساس حداقل جذب نمک و حداکثر خروج آب و افت وزنی، محلول نمکی 12 درصد به مدت 60 دقیقه در دمای 45 درجه می باشد که باعث جذب نمک به مفدار83/2 درصد و خروج آب به مقدار 36/29 درصد و افت وزنی 53/24 درصد شد. همچنین تاثیر فراصوت در حین فرآیند اسمزی بررسی و نتیجه نشان داد که استفاده از فراصوت با پالس 1 دقیقه در شرایط ثابت اسمزی نتایج بهتری به همراه داشت که در زمان 40 دقیقه باعث جذب نمک به مقدار 93/2% و خروج آب 23/41% و افت وزنی 30/40% شد. محتوای رطوبت قارچ برای تیمار اسمزی و فراصوت بترتیب به 85 و82 درصد کاهش یافت.

نتیجه‌گیری: فرآیند اسمزی با استفاده از محلول نمکی می‌تواند برای آبگیری سبزیجات مورد استفاده قرار گیرد. این فرآیند می‌تواند به عنوان یکی از روش‌های موثر نگهداری برای تولید محصول با کیفیت بالا با کمترین تخریب حرارتی ماده غذایی و کاهش انرژی همراه باشد. همچنین، با استفاده از فرآیند فرآصوت با پالس یک دقیقه در حین فرآیند اسمزی، میتوان در تسهیل و تسریع انتفال رطوبت و کاهش زمان فرآیند اسمزی بهره برد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The Effect of processing factors and ultrasound on Mass Transfer of Botton Mushroom During Osmotic Dehydration

نویسنده [English]

  • Shadi Basiri
چکیده [English]

The Effect of processing factors and ultrasound on Mass Transfer of Button Mushroom During Osmotic Dehydration

Abstract
Background and objectives: Button mushroom has short shelf life because of its high sensitivity to physical damage. There are a large number of researches on different methods of drying and combined methods of osmotic dehydration and air drying. There is less information about using salt solution as osmotic solution and the effect of ultrasound on dehydration rate of Button mushroom. Aiming to achieve the optimum method of osmotic dehydration, the effect of osmotic processing conditions on mass transfers were investigated in the present study.

Materials and methods: In the first step, osmotic dehydration process was carried out by immersing samples in different sodium chloride concentration 6, 9, 12 and 15%, for 20,40,60,90 and 120 minutes at 25°C and 45°C and water loss, solid gain and weight reduction was studied. In the second step, in the constant conditions of salt concentration (12%), immersion time (60 min) and temperature (45°C), the mushroom samples were subjected to ultrasonic wave in two levels (pulse duration time to pulse rest time of 1:1 and 1:4) at frequency of 20 KHz and constant power 400 w, to determine their effect on water loss, solid gain and water reduction.

Results: The results showed that, WL, SG and WR increased with osmotic of solution concentration, temperature and immersion time. Higher osmotic solution concentration used in osmotic dehydration resulted in greater mass transfer, which is already expected because of the increase in the gradient between the sample and the osmotic solution. When immersion time was increased to 60 min, despite the osmotic solution become diluted because of water entering the solution, solid gain and moisture diffusion increased. After this time, water loss was less increased and solid gain was more increased. Further solute uptake creates a resistant layer against permeability and solute movements on both sides of tissue. The effect of increasing the solution temperature of a highly concentrated solution on mass transfer was attributed to a decrease in the viscosity of osmotic solution, resulting in high diffusion rates for both water and solids. But in this process, at temperature of 45 °C, greater the mass transfer rate achieved, mainly due to the increase in cell permeability and permeability coefficient. It was found that salt concentration of 12%, immersion time of 60 min and temperature of 45°C gave the minimum solid gain (2.83%) and maximum water loss (29.36%) and weight reduction (24.53%). Also, the use of ultrasound with pulse ratio of 1:1 in constant osmotic dehydration condition was conducted better results. At 40 min processing time, the solid gain, water loss and weight reduction were 2.93%, 41.23% and 40.30%, respectively. Moisture content of mushrooms for osmotic dehydration and osmotic dehydration accompanied with ultrasound treatment reduced to 85 and 82 %, respectively.

Conclusion: Osmotic process can be used for dehydration of vegetables by placing them in a salt solution. Osmotic dehydration can be used as an effective method of preservation to produce high quality products with lower thermal degradation and to reduce the energy requirements. Also, the use of ultrasound with pulse ratio of 1:1 during osmotic dehydration could accelerate and facilitate transport of water and reduce processing time of osmotic dehydration.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Osmotic dehydration
  • Ultrasound
  • Button mushroom
  1. Angle, R.Y., and Tamhane, D.V. 1974. Mushrooms: An exotic source of nutritious and palatable food. Indian Food Packer. 28(5): 22-28.
  2. AOAC. 1984. Official methods of analysis. 14th ed. Association of Official Analytical Chemists, Washington, DC, USA.
  3. Dalla Rosa, M., and Giroux, F. 2001. Osmotic treatments (OT) and problems related to the solution management. Journal of Food Engineering. 49(2): 223-236.
  4. Gheybi, F. 2012. Osmotic dehydration of honeydew (Cucumis melo L. var inodorus) using high power ultrasonic treatment (Doctoral dissertation, Universiti Putra Malaysia).
  5. Jadhav, H.T., and Chandiwade, U.N. 2008. Effect of pretreatment, drying temperature and intermittent drying technique on cooking quality of oyster mushroom. Agriculture Update. 3(1/2): 23-26.
  6. Jokic, A., Gyura, J., Levic, L., and Zavargó, Z. 2007. Osmotic dehydration of sugar beet in combined aqueous solutions of sucrose and sodium chloride. Journal of Food Engineering. 78(1): 47-51.
  7. Kar, A., and Gupta, D.K. 2001. Osmotic dehydration characteristics of button mushrooms. Journal of Food Science and Technology. 38(4): 352-357.
  8. Kar, A., and Gupta, D.K. 2003. Air drying of osmosed button mushrooms. Journal of Food Science and Technology. 40(1): 23-27.
  9. Kotwaliwale, N., Bakane, P., and Verma, A. 2007. Changes in textural and optical properties of oyster mushroom during hot air drying. Journal of Food Engineering. 78(4): 1207-1211.
  10. Kumar A., Singh, M., and Singh, G. 2013. Effect of different pretreatments on the quality of mushrooms during solar drying. Journal of Food Science and Technology. 50: 1 .165-170.
  11. Mattila, P., Salo-Väänänen, P., Könkö, K., Aro, H., and Jalava, T. 2002. Basic composition and amino acid contents of mushrooms cultivated in Finland. Journal of Agricultural and Food Chemistry. 50(22): 6419-6422.
  12. Mehta, B.K., Jain, S.K., Sharma, G.P., Mudgal, V.D., Verma, R.C., Doshi, A., and Jain, H.K, 2012. Optimization of osmotic drying parameters for button mushroom (Agaricus bisporus). Applied Mathematics. 3: 1298-1305.
  13. Mudahar, G.S., Toledo, R.T., Floros, J.D., and Jen, J.J. 1989. Optimization of carrot dehydration process using response surface methodology. Journal of Food Science. 54(3): 714-719.
  14. Park, K.J., Bin, A., Brod, F.P.R., and Park, T.H.K.B. 2002. Osmotic dehydration kinetics of pear D'anjou (Pyrus communis L.). Journal of Food Engineering. 52(3): 293-298.
  15. Shukla, B.D., and Singh, S.P. 2007. Osmo-convective drying of cauliflower, mushroom and greenpea. Journal of food engineering. 80(2): 741-747.
  16. Sutar, P.P., and Gupta, D.K. 2007. Mathematical modeling of mass transfer in osmotic dehydration of onion slices. Journal of Food Engineering. 78(1): 90-97.
  17. Yadav, B.S., Yadav, R.B., and Jatain, M. 2012. Optimization of osmotic dehydration conditions of peach slices in sucrose solution using response surface methodology. Journal of Food Science and Technology. 49(5): 547-555.